Recente wetenschappelijke literatuur binnen performance- en ontwerpstudies erkent steeds vaker de handelingskracht van licht als artistiek medium. Toch slaagt deze literatuur er zelden in om de directe en tastbare impact van deze agerende kracht aan te tonen. Als antwoord hierop onderzoekt dit doctoraatsonderzoek het fysiologische effect van gekleurd licht binnen performatieve contexten en daarbuiten.
De centrale premisse van dit onderzoek is dat de mens functioneert als één lichtgevoelig organisme. De stralende energie van licht oefent een directe invloed uit op onze biologische systemen—maar op welke manier precies? Kunnen we meetbare fysiologische veranderingen waarnemen wanneer de lichtomgeving verandert? En stemmen deze fysiologische reacties overeen met de fenomenologische beleving van gekleurd licht?
Deze vragen worden onderzocht in Luminal Lab, een reeks artistieke installaties waarin bezoekers worden ondergedompeld in zorgvuldig gecreëerde lichtatmosferen. Om fysiologische effecten te onderzoeken, betreden deelnemers een afgesloten ruimte die een volledige onderdompeling in gekleurd licht mogelijk maakt. Het onderzoek maakt gebruik van zowel kwantitatieve als kwalitatieve methodologieën om de wisselwerking tussen lichamelijke respons en subjectieve perceptie te analyseren. Biometrische instrumenten registreren individuele galvanische huidrespons en hartritmevariabiliteit, waarmee wordt vastgesteld of specifieke kleuren een stimulerend dan wel kalmerend effect hebben. Daarnaast wordt een vragenlijst gebruikt om de geleefde perceptie van de deelnemers te peilen, en worden micro-fenomenologische interviews ingezet om de talige verwoording van de belichaamde lichtervaring te verrijken.
De bevindingen wijzen op een correlatie tussen gekleurd licht en fysiologische respons. Bovendien komt er een opvallende discrepantie aan het licht tussen de cognitieve interpretatie van individuen en hun pre-cognitieve fysiologische reacties—met andere woorden, tussen wat mensen denken te ervaren (bijvoorbeeld: blauw werkt rustgevend) en wat hun lichaam daadwerkelijk registreert (bijvoorbeeld: blauw werkt stimulerend).
Dit onderzoek biedt lichtontwerpers een waardevol instrument voor het bewust inzetten van licht in de podiumkunsten, design en andere levensdomeinen. Daarnaast roepen de resultaten nieuwe onderzoeksvragen op, zoals: ‘Welke rol speelt socialisatie in de menselijke perceptie van gekleurd licht?’ en ‘Wordt gekleurd licht in verschillende performanceculturen op uiteenlopende manieren ervaren?’—vragen die uitnodigen tot verder interdisciplinair onderzoek.